Na het bombardement in de Tweede Wereldoorlog was er nog maar weinig over van Rotterdam. Straten, wijken en gebieden waren volledig verwoest. Een tragische gebeurtenis, maar het bood ook een kans voor een nieuw begin. Planologen en architecten gingen de uitdaging aan: het was tijd voor de nieuwe standaard; idealen en ideeën werden omgezet naar plannen. Rotterdam zou weer op de kaart worden gezet. Het centrum kreeg de moderne Lijnbaan, een winkelstraat met moderne architectuur en volledig autovrij. Wijken werden opnieuw ingedeeld en herstructureerd. Rotterdam moest voorop lopen en het eigen karakter van de stad moest uit alles blijken.
Een voorbeeld daarvan is de Sagenbuurt. Onder de Van Brienenoordbrug vinden we deze dorpse buurt. Als je er doorheen wandelt, vergeet je de drukte van de stad en de nabijgelegen A16. Dankzij de groene omgeving en vele karakteristieke straatjes en pleintjes wordt het door de bewoners ook wel het ‘dorp aan de Maas’ genoemd. Architectonisch kunnen de bescheiden woonblokken gezien worden als ambachtelijk; door de vele arbeid in de woningen en haar uiterlijk van metselwerk en beton, maken de Sagenbuurt tot één van de meest unieke buurten van Rotterdam.
Toch waren de woonblokken toe aan een flinke opknapbeurt. Architectenbureau Van Schagen uit Rotterdam deed een aantal studies om de juiste aanpak te definiëren. Belangrijk was dat de details behouden moesten worden. Architect Klaas Waarheid ontwierp de nieuwe uitstraling van de gebouwen: “Het gaat hier om mooie complexen met de zogenoemde ‘shake hands-architectuur’ van metselwerk en beton. Dat diende weer terug te komen, maar dan goed geïsoleerd en waar nodig verbeterd.” Vanuit corporatie Woonbron was dat ook het uitgangspunt. John Emmering, senior opzichter bij Woonbron, wilde niet alleen goede woningen, maar ook die authentieke buurt: “De belangrijkste inzet van de renovatie was het energielabel van de woningen op niveau B brengen middels een totaalpakket: isolatie van gevels, kozijnen met HR++ isolatieglas en ventilatieroosters, daken, kruipruimten, HR-ketels en individuele mechanische ventilatie. Daarnaast hebben we diverse verfraaiingen aangebracht, zoals nieuwe galerijen en balkonhekken met privacyschermen en prefab overzet dakkapellen, nieuwe dakpannen en schilderwerk. Daarbij was het enorm belangrijk dat de bewoners hier zo min mogelijk last van zouden krijgen.”
Woonbron had een beperkt budget voor de renovatie en er moest gezocht worden naar een slimmere oplossing. “Opnieuw metselen was te kostbaar. Daarom adviseerde ik minerale steenstrips op isolatie van Sto”, vertelt Waarheid. Woonbron vreesde echter dat buitengevelisolatie het fraaie aanzien zou schaden en geloofde niet in de sterkte en duurzaamheid van dit materiaal. Ze wilde aanvankelijk ook niet werken met steenstrips. “Nadat we andere projecten hadden bekeken, verdween die schroom. Het gebouw oogt nu in feite fraaier dan vroeger. Door de complete nieuwe schil die er omheen is gezet met 10 centimeter isolatie is de plasticiteit ervan toegenomen en dat past er uitstekend bij.”
Het resultaat mag er dan ook zijn. Inmiddels is de Sagenbuurt zo goed als volledig gerenoveerd en is de wijk weer herboren. De bewoners zijn ook tevreden, ondanks de lange aanlooptijd. Er werden door onder andere de economische crisis andere besluiten gemaakt, waardoor de eerste fase vanaf 2013 werd gerenoveerd. Toenmalig voorzitter van de bewonerscommissie Henk van der Blom bevestigt dat: “Met het resultaat zijn we tevreden. In huis is het nu veel warmer en stiller. De woningen ogen nu mooier dan voorheen. Daarin is de architect goed geslaagd, al had ik persoonlijk liever andere kleuren gezien.” Hij voegt daar aan toe dat het voor hen ook nog wat oplevert: “Mijn huur ging met 28,50 euro omhoog, maar mijn energierekening daalt van 72,50 naar 25 euro. Dat is heel erg fijn”.